"10 فیلم برتر سیاسی که بر اساس واقعیت ساخته شده اند"

پرده‌ی اول :

فیلم‌های سیاسی بر اساس واقعیت، همچون آینه‌هایی هستند که لحظات پرتنش و تصمیمات سرنوشت‌ساز تاریخ را به تصویر می‌کشند. این آثار سینمایی از دل واقعیت، داستان‌هایی پیچیده و انسانی می‌آفرینند؛ داستان‌هایی که با هر قاب و هر دیالوگ، لایه‌های پنهان قدرت، آرمان‌ها و تضادهای درونی شخصیت‌ها را نمایان می‌کنند. سینما، به‌عنوان زبان احساسات و تصاویر، توانایی دارد تا ما را در دنیای تصمیمات سیاسی غرق کند و تاریخ را نه به‌عنوان رویدادی خشک، بلکه به‌عنوان تجربه‌ای زنده و پر احساس در ذهن ما حک کند.

1- فیلم من هنوز اینجا هستم |2024 | I’m Still Here

در سال ۱۹۷۱، روبنس پایوا، سیاستمداری منتقد رژیم نظامی برزیل، پس از بازداشت توسط نیروهای امنیتی ناپدید می‌شود. همسر او، یونیس، تصمیم می‌گیرد حقیقت را پیگیری کند و در برابر سکوت، با جسارت بایستد. او در مسیر کشف سرنوشت همسرش، با تهدید، فشار و سانسور روبرو می‌شود اما عقب‌نشینی نمی‌کند. فیلم، روایت تلاش یک زن برای رسیدن به پاسخ در دوران تاریک دیکتاتوری است.فیلم بر اساس زندگی واقعی روبنس پایوا ساخته شده است؛ یکی از چهره‌های برجسته‌ی اپوزیسیون در دوران دیکتاتوری نظامی برزیل. او در ژانویه ۱۹۷۱ بازداشت و بدون محاکمه ناپدید شد. هیچ‌گاه جسدش پیدا نشد و پرونده‌اش به یکی از نمادهای قربانیان ناپدیدشده‌ی آن دوران تبدیل شد. شخصیت یونیس در فیلم، بازتابی از زنانی است که در آن سال‌ها به‌تنهایی با سیستم نظامی مبارزه کردند تا حقیقت را زنده نگه دارند.

نظر شخصی در مورد فیلم :

من هنوز اینجا هستم فیلمی‌ست که قدرتش در انتخاب سکوت است. والتر سالس، به‌جای تکیه بر دیالوگ‌های شعاری یا صحنه‌های دراماتیک اغراق‌شده، از میزانسن، ریتم کند و قاب‌بندی‌های بسته استفاده می‌کنه تا اختناق و تنهایی شخصیت‌ها رو به تصویر بکشه. برای من، چیزی که فیلم رو ارزشمند کرد، این بود که «درد» رو نمایش نمی‌داد، بلکه اجازه می‌داد تماشاگر اون رو حس کنه.
قصه‌گویی مینیمال، همراه با بازی‌های درونی و کنترل‌شده، باعث می‌شه داستان روبنس پایوا و یونیس، صرفاً یک روایت تاریخی نباشه، بلکه یک تجربه‌ی انسانی عمیق در مورد ایستادگی، فراموشی و حافظه‌ی جمعی بشه. فیلمی ساده، اما دقیق؛ مثل طراحی یک قاب عکس که هر میلی‌مترش فکر شده‌ست.

کارگردان: Walter Salles
ژانر: درام، تاریخی
محصول: برزیل
بازیگران: Fernanda Montenegro، Fernanda Torres، Selton Mello و…

2-فیلم آرژانتین، ۱۹۸۵ |2022| Argentina, 1985

فیلم روایت تلاش دادستان خولیو استراسرا و تیمش برای محاکمه‌ی سران دیکتاتوری نظامی آرژانتین است؛ پرونده‌ای که نخستین دادگاه غیرنظامی تاریخ برای محاکمه‌ی جنایتکاران نظامی پس از یک دیکتاتوری خون‌بار بود. در حالی‌که خطر تهدید و بی‌اعتمادی همه‌جا را فرا گرفته، گروهی کوچک از حق‌طلبان، تصمیم می‌گیرند حقیقت را در برابر قدرت بایستاند.این فیلم بر اساس وقایع واقعی «دادگاه ژنرال‌ها» در سال ۱۹۸۵ ساخته شده است، زمانی که پس از پایان دیکتاتوری نظامی (۱۹۸۳–۱۹۷۶)، هشت فرمانده‌ی ارشد ارتش آرژانتین به‌خاطر جنایت علیه بشریت در دادگاه محاکمه شدند. این اتفاق یکی از مهم‌ترین نمادهای گذار به دموکراسی در آمریکای لاتین بود.

نظر شخصی در مورد فیلم :

فیلم با هوشمندی از کلیشه‌ی فیلم‌های دادگاهی فاصله می‌گیره. سکانس‌های گفت‌وگومحور به‌شکلی طراحی شده‌اند که تنش را از طریق مکث‌ها، فضای بسته و بازی‌های دقیق بازیگران منتقل می‌کنند. فیلم از شعار پرهیز می‌کند و به‌جای آن، تاریخ را در بستری انسانی و ملموس روایت می‌کند. برای من، یکی از درس‌های مهم فیلم، این بود که عدالت، بیش از آن‌که یک نهاد حقوقی باشد، یک تصمیم اخلاقی و جمعی‌ست.

کارگردان: Santiago Mitre
ژانر: درام، تاریخی، سیاسی
محصول: آرژانتین
بازیگران: Ricardo Darín، Peter Lanzani

3-فیلم معاون |2018| Vice

فیلم روایت صعود دیو چینی از یک سیاستمدار گمنام به یکی از قدرتمندترین و پرنفوذترین معاونان ریاست‌جمهوری تاریخ آمریکاست. فیلم، مسیر چینی را از دوران جوانی و ورودش به کاخ سفید، تا نقش محوری‌اش در سیاست‌های دولت جرج بوش پسر، به‌ویژه در مورد جنگ عراق، بازگو می‌کند. روایت به‌صورت غیرخطی و با لحن طنز تلخ همراه است.این فیلم بر اساس زندگی واقعی دیک چینی ساخته شده است، کسی که در دولت بوش پسر (۲۰۰۱–۲۰۰۹) به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور فعالیت داشت، اما عملاً بسیاری از تصمیمات مهم سیاسی، اقتصادی و نظامی ایالات متحده، با تأثیر مستقیم او اتخاذ می‌شد. او نقشی کلیدی در شکل‌گیری سیاست‌های جنگی پس از حملات ۱۱ سپتامبر داشت. فیلم نگاهی انتقادی به پشت‌پرده‌ی قدرت در آمریکا دارد.

نظر شخصی در مورد فیلم :

این فیلم برای من، مثال بارز سینمایی‌ست که بین فرم و محتوا تعادل ایجاد می‌کند. تدوین پُرریتم، روایت ساختارشکن، و بازی خیره‌کننده‌ی کریستین بیل، فیلم را از یک بیوگرافی خشک سیاسی به تجربه‌ای چندلایه تبدیل کرده. آدام مک‌کی با جسارت، سیاست را در قالب طنز سیاه و استعاره‌های تصویری روایت می‌کند، بی‌آن‌که عمق فاجعه را کمرنگ کند. این فیلم نشان می‌دهد که چگونه در دنیای سیاست، گاهی ساکت‌ترین آدم‌ها بلندترین صداها را دارند—پشت درهای بسته.

کارگردان: Adam McKay
ژانر: درام، بیوگرافی، سیاسی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Christian Bale، Amy Adams، Steve Carell، Sam Rockwell

4-فیلم دادگاه شیکاگو هفت | 2020| The Trial of the Chicago 7

فیلم به محاکمه هفت فعال سیاسی، که در سال ۱۹۶۸ به‌خاطر تظاهرات علیه جنگ ویتنام در کنوانسیون ملی حزب دموکراتیک در شیکاگو دستگیر شدند، می‌پردازد. این محاکمه در کانون تحولات سیاسی و اجتماعی دهه ۶۰ میلادی ایالات متحده قرار دارد. فیلم به بررسی مبارزات قانونی، سیاسی و شخصی این افراد در برابر سیستم قضائی و دولتی می‌پردازد.فیلم بر اساس واقعه‌ی واقعی محاکمه شیکاگو ۷ ساخته شده است که طی آن هفت فعال حقوق مدنی و ضد جنگ از جمله Abbie Hoffman و Tom Hayden به‌خاطر نقش خود در اعتراضات شیکاگو محاکمه شدند. این محاکمه تبدیل به نمادی از آزادی بیان و مقاومت در برابر دولت شد و همچنان یکی از مهم‌ترین پرونده‌های تاریخ سیاسی ایالات متحده به شمار می‌آید.

نظر شخصی در مورد فیلم :

فیلم به نوعی سینمای سیاسی است که قدرت کلمات را به تصویر می‌کشد. آلن سورکین با استفاده از دیالوگ‌های پرهیجان و فضایی تنگ و پر تنش، این واقعه تاریخی را به یک درام انسانی و تأمل‌برانگیز تبدیل می‌کند. فیلم از آن‌دست آثاری است که فارغ از زمان و مکان، هنوز برای مخاطب معاصر هم ملموس است. درگیری‌های اخلاقی، اجتماعی و قانونی در این فیلم به حدی قوی است که تماشاگر را در طول فیلم درگیر می‌کند و در نهایت، بی‌پاسخ ماندن سوالات عدالت و حقیقت را به ما یادآوری می‌کند.

کارگردان: Aaron Sorkin
ژانر: درام، تاریخی، سیاسی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Eddie Redmayne، Sacha Baron Cohen، Jeremy Strong، Mark Rylance

5- فیلم سیزده روز | 2000| Thirteen Days

فیلم داستان بحران موشکی کوبا را از دیدگاه کاخ سفید و اعضای ارشد دولت جان اف کندی روایت می‌کند. در این فیلم، کاوین کاستنر نقش کناتا، مشاور امنیت ملی کاخ سفید را ایفا می‌کند که در طول 13 روز بحرانی که پس از کشف موشک‌های هسته‌ای شوروی در کوبا به وقوع پیوست، به عنوان میانجی بین مقامات دولت ایالات متحده و شوروی ظاهر می‌شود. فیلم نشان می‌دهد که چگونه جهان در آستانه جنگ هسته‌ای قرار گرفت و تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از این فاجعه انجام شد.این فیلم بر اساس یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین بحران‌های جنگ سرد ساخته شده است. بحران موشکی کوبا در سال 1962 زمانی رخ داد که ایالات متحده کشف کرد شوروی موشک‌های هسته‌ای را در کوبا مستقر کرده است. این بحران به دلیل تهدید مستقیم به امنیت ایالات متحده و تهدیدات هسته‌ای، می‌توانست به جنگ جهانی سوم منجر شود. فیلم به طور خاص بر تصمیمات استراتژیک و دیپلماتیک رئیس‌جمهور جان اف کندی، برادرش رابرت کندی و مشاور امنیت ملی، مکجورج بنِدِکت تمرکز دارد و نحوه مدیریت بحران را به نمایش می‌گذارد.

نظر شخصی در مورد فیلم :

از نگاه من این فیلم بیشتر از آنکه بر وقایع بیرونی متمرکز باشد، به رفتارهای انسانی و پیچیدگی‌های اخلاقی در میان بحران‌ها می‌پردازد. فضای بسته و دیالوگ‌های فشرده، خود به نوعی نشان‌دهنده تنش‌های نهفته در سیاست است. در این اثر، هر تصمیم به یک بازی با آتش شبیه است، جایی که بازیگران با ظرافت و دقت بالایی، احساسات و استرس‌های درونی شخصیت‌هایشان را به تصویر می‌کشند. در نهایت، این فیلم از من به‌عنوان تماشاگر یادآوری می‌کند که در پس هر بحران بزرگ، انسان‌ها در حال مبارزه با ترس‌ها و شک‌های خود هستند.

کارگردان: Roger Donaldson
ژانر: تاریخی، درام، سیاسی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Kevin Costner، Bruce Greenwood، Steven Culp، Michael Fairman

6- مونیخ | 2005| Munich

فیلم روایتگر داستان حمله تروریستی به تیم المپیک اسرائیل در المپیک 1972 مونیخ است. پس از این حادثه، دولت اسرائیل تصمیم می‌گیرد تیمی از مأموران ویژه را برای انتقام‌گیری از اعضای گروه فلسطینی “سپتامبر سیاه” که مسئول این حمله بودند، اعزام کند. داستان فیلم بر تعقیب و شکار این افراد و چالش‌های اخلاقی و انسانی که مأموران در طول این مأموریت با آن روبه‌رو می‌شوند، تمرکز دارد.فیلم بر اساس واقعه واقعی حمله به المپیک 1972 مونیخ ساخته شده است، جایی که 11 ورزشکار اسرائیلی توسط گروه فلسطینی “سپتامبر سیاه” به گروگان گرفته و کشته شدند. پس از این واقعه، دولت اسرائیل به دستور نخست‌وزیر گولدا مایر، برنامه‌ای برای انتقام از مسئولان حمله راه‌اندازی کرد که در آن مأموران موساد به طور مخفیانه افراد مرتبط با این گروه را هدف قرار دادند. فیلم به‌طور آزاد به این داستان پرداخته و تأثیرات روحی و اخلاقی چنین عملیات‌هایی را بررسی می‌کند.

نظر شخصی در مورد فیلم :

مونیخ برای من یک تابلوی پیچیده از سیاست، انتقام و تردیدهای اخلاقی است. اسپیلبرگ با چاشنی تردید انسانی و تعلیق روان‌شناختی، عمق تصمیمات سیاسی و تبعات آن‌ها را به زیبایی به نمایش می‌گذارد. در این فیلم، دنیای سیاست و انتقام‌جویی، به همان اندازه که سرد و بی‌رحم است، پر از کشمکش‌های درونی و احساسات پیچیده‌ای است که در هر تصمیم لحظه‌ای نمایان می‌شود.

کارگردان: Steven Spielberg
ژانر: تاریخی، درام، سیاسی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Eric Bana، Daniel Craig، Ciarán Hinds

7- فیلم تاریک‌ترین ساعت | 2017| Darkest Hour

فیلم روایت داستان وینستون چرچیل، نخست‌وزیر بریتانیا در اوایل جنگ جهانی دوم را روایت می‌کند. پس از سقوط فرانسه در برابر ارتش نازی، چرچیل در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد و باید تصمیماتی حیاتی بگیرد. فیلم تمرکز ویژه‌ای بر روزهای نخست نخست‌وزیری چرچیل و انتخاب بین مذاکره با نازی‌ها یا ادامه مقاومت بریتانیا در برابر آن‌ها دارد.این فیلم بر اساس واقعیت‌های تاریخی ساخته شده و به طور خاص به دوره بحرانی 1940 و تصمیمات مهم چرچیل برای مقابله با تهدید نازی‌ها می‌پردازد. در این دوران، چرچیل باید تصمیم می‌گرفت که آیا به مذاکرات صلح با آلمان نازی ادامه دهد یا به مقاومت بی‌وقفه ادامه دهد. فیلم بر اهمیت این انتخاب‌ها و چالش‌های سیاسی و اخلاقی آن‌ها تأکید دارد.

نظر شخصی در مورد فیلم :

 تاریک ترین ساعت یک فیلم تاریخی است که با بازی استثنایی گری اولدمن در نقش وینستون چرچیل، قدرت رهبری و تضادهای درونی او را به زیبایی به تصویر می‌کشد. کارگردانی با استفاده از نماهای بسته و فضاهای محدود، تنش‌های سیاسی و انسانی دوران جنگ جهانی دوم را به‌خوبی منتقل می‌کند. موسیقی ارکسترال، ریتم متعادل و تدوین یکدست، در کنار هم، احساس فشار و تصمیمات سرنوشت‌ساز را به تماشاگر القا می‌کند. استفاده هوشمندانه از نور و تاریکی به‌عنوان نمادهایی از مبارزات داخلی شخصیت‌ها، عمق بیشتری به داستان می‌بخشد. این فیلم به‌طور کلی یک تجربه سینمایی قدرتمند است که تاریخ و انسانیت را در کنار هم می‌آورد.

کارگردان: Joe Wright
ژانر: تاریخی، درام، جنگی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Gary Oldman، Kristin Scott Thomas، Lily James

8- فیلم جی‌اف‌کی |1991| JFK

فیلم به بررسی قتل جان اف. کندی و پی‌گیری‌های قانونی و شواهد مربوط به آن می‌پردازد. داستان از زبان گَری فیتزجرالد، دادستانی که شک به توطئه‌ای گسترده در پس این قتل دارد، روایت می‌شود. او تلاش می‌کند تا پرده از رازهای پشت پرده بردارد و کشف کند که آیا واقعا یک نفر، یعنی لی هاروی اسوالد، مسئول این قتل بوده یا چندین عامل در این حادثه دست داشته‌اند.JFK بر اساس تحقیقات و فرضیات مطرح شده در مورد قتل جان اف. کندی ساخته شده است. در حالی که تحقیقات رسمی قتل کندی به یک عامل تنها اشاره دارد، فیلم به توطئه‌های مختلف و نظریه‌های مختلفی می‌پردازد که در طول سال‌ها مطرح شده‌اند.

نظر شخصی در مورد فیلم :

فیلم برای من یک شاهکار سینمایی است که به‌جای اینکه صرفاً تاریخ را بازسازی کند، یک تجربه ذهنی و پر از پرسش‌های بزرگ است. اولیور استون با استفاده از تدوین پرکشش، ریتم تند و دوربین‌های متحرک، یک داستان پیچیده و پر از تعلیق را به تصویر می‌کشد. بازی‌های برجسته از جمله کیون کاستنر و تامی لی جونز، حس کلافگی و سردرگمی فردی که در تلاش برای کشف حقیقت است را به‌خوبی به نمایش می‌گذارند. فیلم در کنار جنبه‌های تاریخی، به شکلی جذاب ما را به دنیای توطئه‌ها و تردیدهای انسانی می‌برد. هرچند فیلم برخی از واقعیت‌ها را به‌طور آزادانه تفسیر می‌کند، اما موفق می‌شود تماشاگر را درگیر سؤالاتی کند که تا به امروز همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند.

کارگردان: Oliver Stone
ژانر: تاریخی، درام، سیاسی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Kevin Costner، Tommy Lee Jones، Gary Oldman

9- فیلم نبرد الجزیره | 1966| The Battle of Algiers

فیلم روایتی است از مبارزات خشونت‌آمیز و پیچیده‌ای که در جریان جنگ استقلال الجزایر علیه استعمار فرانسه در دهه 1950 در شهر الجزیره رخ داد. داستان در پی درگیری‌های فزاینده میان نیروهای نظامی فرانسه و مبارزان آزادی‌خواه الجزایری است. فیلم بر مبارزات شهری، شکنجه‌ها، و راه‌های مختلف مقاومت تأکید دارد و از منظرهای گوناگون، از جمله دیدگاه سرهنگ ماتیو از ارتش فرانسه و علی، یکی از رهبران جنبش آزادی‌بخش الجزایر، این درگیری‌ها را به تصویر می‌کشد.فیلم بر اساس رویدادهای واقعی ساخته شده که در زمان جنگ استقلال الجزایر (1954-1962) در برابر استعمار فرانسه اتفاق افتاده‌اند. این فیلم به‌ویژه بر محاصره‌ها، عملیات‌های نظامی، و فعالیت‌های چریکی که در خیابان‌های الجزیره انجام شد، تمرکز دارد. آنچه که در فیلم نشان داده می‌شود، در واقع نمایانگر خشونت‌های دو طرف درگیر و پیچیدگی‌های اخلاقی ناشی از جنگ است.

نظر شخصی در مورد فیلم :

 این فیلم در واقع یک هشداری است درباره پیامدهای هر نوع اشغالگری و مقاومت. کارگردانی ژیلو پونتکوروو با نماهای نزدیک و بدون وقفه، احساس فشار و درگیری‌های شدید را به مخاطب منتقل می‌کند. فیلم به‌طور تماشاگرانه‌ای خشونت را به‌عنوان یک نیروی ویرانگر نشان می‌دهد و با ترکیب ساختار مستندگونه و سینمای داستانی، تجربه‌ای بی‌پرده از جنگ‌های شهری را ارائه می‌دهد. بازیگران فیلم، به‌ویژه برهیم حاجاج در نقش علی، با اجرای بی‌نظیرشان، شخصیت‌ها را باورپذیر و ملموس می‌کنند.فیلم نه تنها یک اثر سیاسی است، بلکه یک بررسی عمیق از اخلاقیات در شرایط بحرانی و مرزهای انسانی جنگ است.

کارگردان: Gillo Pontecorvo
ژانر: جنگی، درام
محصول: الجزایر
بازیگران: Brahim Hadjadj، Franco Moruzzi، Fusia El Kader

10- فیلم گزارش |2019 | The Report

فیلم داستان واقعی تحقیقاتی است که درباره استفاده از روش‌های شکنجه توسط سازمان سیا پس از حملات 11 سپتامبر انجام شد. فیلم بر روی گزارش سنا در مورد برنامه‌های بازجویی و شکنجه توسط سیا تمرکز دارد و تلاش‌ها برای افشای این واقعیت‌ها را به تصویر می‌کشد. در فیلم، شخصیت اصلی، دنیل جونز (با بازی آدم درایور)، یک تحلیلگر سنا است که مسئول نوشتن این گزارش محرمانه است که در نهایت نشان می‌دهد چگونه سیا به طور سیستماتیک از شکنجه برای به دست آوردن اطلاعات از مظنونان تروریستی استفاده کرده است.فیلم بر اساس واقعیت‌های تاریخی و گزارش واقعی کمیته اطلاعات سنا در سال 2014 ساخته شده است. این گزارش که به نام “گزارش شکنجه” معروف است، مستندات و شواهد بسیاری از سوءاستفاده‌ها و شکنجه‌های سازمان سیا را افشا کرد. داستان فیلم بر اساس همین تحقیق و تلاش‌های دنیل جونز برای افشای این موارد است.

نظر شخصی در مورد فیلم :

گزارش یک فیلمی است که قدرت سینما را در افشای حقیقت به نمایش می‌گذارد. کارگردانی اسکات ز. برنز با استفاده از فضای بسته و دیالوگ‌های پر تنش، به شدت موفق است در به تصویر کشیدن مبارزه‌ای بی‌وقفه برای روشن کردن زوایای تاریک تاریخ سیاسی ایالات متحده. فیلم به‌جای جلوه‌های بزرگ و لحظات پرشور، با دقت و تمرکز بر جزئیات و تحلیل، احساس تنش و بی‌عدالتی را به مخاطب منتقل می‌کند. بازی آدم درایور در نقش دنیل جونز بسیار درخشان است؛ او به خوبی تنش‌های درونی و تصمیمات اخلاقی شخصیت خود را به نمایش می‌گذارد. فیلم نه‌تنها یک روایت سیاسی است بلکه در قالب یک تحقیق مستندگونه، توانسته به چالشی برای وجدان عمومی تبدیل شود. این اثر با نگاهی دقیق به جنبه‌های تاریک قدرت و شکنجه، یادآوری می‌کند که حقیقت، همیشه با بهای سنگینی همراه است.

کارگردان: Scott Z. Burns
ژانر: درام، سیاسی
محصول: ایالات متحده
بازیگران: Adam Driver، Annette Bening، Jon Hamm